Serca i łuki (1)

Data ostatniej modyfikacji:
2015-08-30
Autor: 
Krzysztof Omiljanowski
pracownik IM UWr
Poziom edukacyjny: 
gimnazjum
szkoła średnia z maturą
szkoła profilowana zawodowa
Dział matematyki: 
geometria syntetyczna

Zbadaj płaskie serca przedstawione na rysunkach.Są przy nich ukryte podpowiedzi - w razie potrzeby naciśnij P. Do zadań bez gwiazdek w zasadzie wystarcza jedynie znajomość twierdzenia Pitagorasa.
Przyjmujemy, że kratki mają wymiary 1 × 1.

 


 

Brzegi serc typu S są zbudowane tylko z ćwiartek okręgów.

Zadanie 1.   Uzupełnij:

    a)   obwód S0 = . . . . . . ,
    b)   pole S0 = . . . . . . .
 

 
Zadanie 2.   Uzupełnij:
    obwód S1 = . . . . . .
    pole S1 = . . . . . .
    obwód S2 = . . . . . .
    pole S2 = . . . . . .
    obwód S3 = . . . . . .
    pole S3 = . . . . . .

Zadanie 3. (bez rysunku)   Łatwo sobie wyobrazić figury Sx , dla x pomiędzy 0 i 4.
    a)   Czy    obwód Sa + b  =  obwód Sa  +  obwód Sb  ?
    b)   Czy    pole Sa + b  =  pole Sa  +  pole Sb  ?
    c)   Czy    obwód S 2 . c  =  2 . obwód Sc  ?
    d)   Czy    pole S 2 . c  =  2 . pole Sc  ?
    e)   Czy    obwód S (a+b)/2  =  (obwód Sa + obwód Sb ) / 2  ?
    f)   Czy    pole S (a+b)/2  =  (pole Sa + pole Sb ) / 2  ?

 
Zadanie 4.   Na rysunku widać największy okrąg zawarty w S2, o środku leżącym na osi symetri tej figury.
    a)   Oblicz promień r2 tego okręgu.
    b)   Oblicz promień r3 takiego okręgu zawartego w S3.
    c)   Oblicz promień r1 takiego okręgu zawartego w S1.
    d)   W jakiej figurze Sx taki okrąg ma promień rx = 1 ?

 
 
 
Zadanie 5.   Na rysunku widać największy okrąg zawarty w S3. Oblicz jego promień.
 

Zadanie 6.   Wyznacz promień największego okręgu zawartego w Sx , dla x pomiędzy 0 i 4.
 


Rysunek utworzony w Geogebrze
 
 
Wskazówka.  
Na dynamicznym rysunku obok (kliknij ) widać wszystkie okręgi zawarte w Sx, które mają co najmniej dwa punkty wspólne z brzegiem Sx.
Można zmieniać x przesuwając (w poziomie) zaznaczony punkt.

 


 

Serca typu H wyglądają na prostsze, są ograniczone dwoma łukami okręgów i dwoma odcinkami.


Jednak tak tylko się wydaje. By rozwiązać poniższe zadanie, gdy nie znasz trygonometrii, musisz skorzystać z informacji podanych we wskazówce.

Zadanie 7.   Uzupełnij:
    obwód H3 = . . . . . .
    pole H3 = . . . . . .
    obwód H4 = . . . . . .
    pole H4 = . . . . . .
    obwód H5 = . . . . . .
    pole H5 = . . . . . .
    obwód H6 = . . . . . .
    pole H6 = . . . . . .
    obwód H7 = . . . . . .
    pole H7 = . . . . . .
    obwód H8 = . . . . . .
    pole H8 = . . . . . .
 


Rysunek utworzony w Geogebrze
 
 
Uwaga.  
Na dynamicznym rysunku obok (można przesuwać w pionie punkt K ) widać zależność pomiędzy długością odcinka h w figurze Hh, a miarą kąta .
Można przyjąć, że wielkość h determinuje ową figurę. Również kąt ją opisuje jednoznacznie.
To ostatnie stwierdzenie zanotujemy kodując ową figurę symbolem: H .

 
 
Zadanie 8.   Uzupełnij podając wzór na obwód i pole figury H :

    a)   obwód H 60 = . . . . . .
            pole H 60 = . . . . . .

    b*)   obwód H 67 = . . . . . .
            pole H 67 = . . . . . .

 
 
Zadanie 9.   Na rysunku widać największy okrąg zawarty w figurze typu H, o środku leżącym na osi symetri tej figury.
    a)   Oblicz promień r60 takiego okręgu zawartego w H 60.
    b*)   Oblicz promień r67 takiego okręgu zawartego w H 67.
    c)   Oblicz promień r3 takiego okręgu zawartego w H3.
    d)   W jakiej figurze Hh taki okrąg ma promień rh = 2 ?
 


Rysunek utworzony w Geogebrze
 
 
 
 
Wskazówka.  
Na dynamicznym rysunku obok (kliknij ) widać wszystkie okręgi zawarte w danej figurze typu H, o co najmniej dwóch punktach wspólnych z nią.

 



 

Zakończymy trudniejszymi zadaniami (ostatniego nie umiem rozwiązać).

 
 
Zadanie 10.  
    a)   Wyznacz funkcję:  f ()  taką, że     H f ()  =   H .
    b*)   Wyznacz funkcję  g (h )  taką, że     H g (h)  =  H h .
    c)   Wyznacz wzór na długość  R (h)  promienia największego okręgu zawartego w Hh.
    d*)   Wyznacz wzór na długość  R' ()  promienia największego okręgu zawartego w H.
 

 
 
Zadanie 11*.   Środki okręgów zawartych w H4, które mają co najmniej dwa punkty wspólne z brzegiem H4, leżą na pewnych liniach. Na jakich? A jak to jest dla H14 ?

 
 
Zadanie 12*.   Środki okręgów zawartych w S3, które mają co najmniej dwa punkty wspólne z brzegiem S3, leżą na pewnych liniach. Na jakich? A jak to jest dla S1 ?

 
 
Zadanie 13**.   Na rysunku obok duże różowe okręgi są największymi okręgami zawartymi w figurze typu S. Wydaje się, że na rysunku obok wszyskie koła są styczne. Czy faktycznie tak jest?
To znaczy, czy istnieje x takie, że w figurze S x styczne są okręgi przedstawione na rysunku?

 


 

Podobne zadania znajdziesz w tekście Serca i łuki (2) .

 



 

Powrót na górę strony